2023

            GMINA STARY TARG

1. GŁÓWNA 20

                    82-410 STARY TARG

                    tel. 55/ 640 50 50

                    mail sekretariat@gminastarytarg.pl

Stary Targ 14 lutego 2023 r.

OBWIESZCZENIE

Na podstawie art. 48 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji
o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2022 r., poz. 1029 ze zm.),

zawiadamiam

o odstąpieniu od przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko dla projektu „Programu Ochrony Środowiska dla gminy Stary Targ na lata 2023-2026 z perspektywą na lata 2027-2030”

             Pomorski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Gdańsku pismem z 01 lutego 2023 r., znak: ONS.9022.1.2.2023.IG, uzgodnił bez uwag zamiar odstąpienia od przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko dla projektu dokumentu pn.: „Program Ochrony Środowiska dla gminy Stary Targ na lata 2023-2026 z perspektywą na lata 2027-2030”.

Zgodnie z ww. opinią „Program Ochrony Środowiska dla gminy Stary Targ na lata 2023-2026 z perspektywą na lata 2027-2030” zwany dalej Programem wskazuje działania inwestycyjne i nieinwestycyjne realizujące wyznaczone cele w zakresie realizacji polityki ochrony środowiska. Lista działań, została przygotowana przede wszystkim ze względu na konieczność usystematyzowania zamierzeń Gminy Stary Targ.

Głównym celem Programu jest realizacja przez jednostki samorządu terytorialnego polityki ochrony środowiska. Stanowi ona podstawę funkcjonowania systemu zarządzania środowiskiem w gminie łączącą wszystkie działania i dokumenty dotyczące ochrony środowiska oraz przyrody. Zgodnie z załączoną we wniosku informacją, Program spełnia wymagania zawarte w opracowanym przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska dokumencie „Wytyczne do opracowania wojewódzkich, powiatowych i gminnych programów ochrony środowiska”, a cele i zadania w niej wyznaczone są zgodne z celami nadrzędnych dokumentów programowych i strategicznych (krajowych i wojewódzkich). Przy sporządzaniu Programu uwzględniono również wewnętrzne dokumenty strategiczne gminy.

Analizując treść uzasadnienia, tutejszy organ, wziął pod uwagę uwarunkowania wymienione w art. 49 ustawy ooś, w tym charakter działań przewidzianych w dokumencie, rodzaj i skalę oddziaływania oraz cechy obszaru objętego oddziaływaniem na środowisko. Analiza ww. uwarunkowań wykazała, że istnieje możliwość odstąpienia od przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko. Działania objęte w analizowanym projekcie mają charakter lokalny, gdyż będą realizowane na terenie obszaru mieszczącego się w granicach administracyjnych gminy Stary Targ.

Przedmiotowy projekt dokumentu wyznacza ramy dla późniejszej realizacji przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 10 września 2019 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz.U. z 2019 r. poz. 1839 ze zm.) do przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, zaliczają się zadania polegające na budowie i przebudowie sieci wodno – kanalizacyjnej, budowie i przebudowie dróg. Dla inwestycji tych było lub będzie przeprowadzone osobne postępowanie, są to inwestycje celu publicznego.

                Stanowisko Pomorskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego
w Gdańsku podziela Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Gdańsku, który pismem z 9 lutego 2023 r., znak: RDOŚ-Gd-WOO.410.2.2023.AM.1, który po zapoznaniu się z uzasadnieniem zawierającym informacje o uwarunkowaniach, o których mowa w art. 49 ustawy ooś, stwierdza, że realizacja postanowień ww. dokumentu nie spowoduje znaczącego oddziaływania na środowisko, zatem w ocenie tut. Organu nie zachodzą przesłanki do przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko dla projektu dokumentu pn. „Program Ochrony Środowiska dla Gminy Stary Targ na lata 2023-2026 z perspektywą do roku 2030”.

„Program Ochrony Środowiska dla Gminy Stary Targ na lata 2023-2026 z perspektywą do roku 2030” zwany dalej Programem wskazuje działania inwestycyjne i nieinwestycyjne realizujące wyznaczone cele w zakresie realizacji polityki ochrony środowiska. Lista działań, została przygotowana przede wszystkim ze względu na konieczność usystematyzowania zamierzeń Gminy Stary Targ.

Głównym celem Programu jest realizacja przez jednostki samorządu terytorialnego polityki ochrony środowiska. Stanowi ona podstawę funkcjonowania systemu zarządzania środowiskiem w gminie łączącą wszystkie działania i dokumenty dotyczące ochrony środowiska oraz przyrody. Zgodnie z załączoną we wniosku informacją, Program spełnia wymagania zawarte w opracowanym przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska dokumencie „Wytyczne do opracowania wojewódzkich, powiatowych i gminnych programów ochrony środowiska”, a cele i zadania w niej wyznaczone są zgodne z celami nadrzędnych dokumentów programowych i strategicznych (krajowych i wojewódzkich). Przy sporządzaniu Programu uwzględniono również wewnętrzne dokumenty strategiczne gminy.

Wobec powyższego, uwzględniając stanowiska organów uzgadniających odstąpienie od procedury strategicznej oceny oddziaływania na środowisko oraz uwarunkowania określone w art. 49 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko stanowiące załącznik do niniejszego obwieszczenia, odstępuje się od przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko dla projektu „Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Stary Targ na lata 2023-2026 z perspektywą do roku 2030”.

WÓJT GMINY STARY TARG

Mgr inż. Wiesław Kaźmierski

Załącznik nr 1

Uwarunkowania określone w art. 49 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko

1. Charakter działań przewidzianych w dokumencie w szczególności:
2. Stopień w jakim dokument ustala ramy dla późniejszej realizacji przedsięwzięć, w odniesieniu do usytuowania, rodzaju i skali tych przedsięwzięć

Część zadań wyznaczonych w PGN może być zaliczanych na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 września 2019 r.  w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. 2019 poz.1839) do przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko. Są nimi m.in. budowa dróg, budowa sieci gazowej, budowa instalacji odnawialnych źródeł energii. Dla części tych zadań wydane zostały decyzje o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego, dla części tych zadań postępowania dopiero będą realizowane. W związku z czym ich wpływ na środowisko został już lub zostanie osobno dokładnie przeanalizowany w trakcie osobnych postępowań. Ponadto należy zaznaczyć, że są to zadania zaplanowane niezależnie od realizacji PGN ich wpływ na środowisko był oceniony lub będzie oceniony w osobnym postępowaniu.

Pozostałe zadania wymienione w POŚ nie są zaliczane do przedsięwzięć mogących oddziaływać na środowisko w rozumieniu Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 września 2019 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. 2019 poz.1839).

Na etapie przeprowadzonych dotąd postępowań ocen oddziaływania na środowisko oraz na etapie opracowywania PGN stwierdzono, że realizacja postanowień tego dokumentu nie spowoduje znaczącego, długotrwałego, negatywnego oddziaływania na środowisko.

„Plan Gospodarki Niskoemisyjnej” z założenia sprzyja poprawie lub przynajmniej utrzymaniu jakości poszczególnych elementów środowiska, a przy tym zmniejszeniu ulegnie emisyjność gospodarki. Pomimo, że w Planie(…) wskazano przedsięwzięcia polegające m.in. na instalacjach OZE, termomodernizacji, wymianie źródeł ciepła, gazyfikacji, modernizacji dróg i budowie instalacji OZE, wdrażaniu elektromobilności są to działania mające służyć ochronie środowiska, w tym wypadku ograniczeniu emisji do powietrza, a pośrednio poprawie jakości środowiska w ujęciu całościowym.

1. Powiązania z działaniami przewidzianymi w innych dokumentach

Powyższe działania powiązane są z charakterem zadań określonych w dokumentach nadrzędnych takich jak:

• na szczeblu krajowym:
• z ustaleniami i rekomendacjami wynikającymi z Polityki Energetycznej Państwa do 2040 roku;
• ze Strategią rozwoju energetyki odnawialnej;
• z Polityką Klimatyczną Polski;
• na szczeblu regionalnym:
• Fundusze Europejskie dla Pomorza na lata 2021 - 2027;
• z Programem ochrony powietrza dla strefy pomorskiej,
• ze Strategią Rozwoju Województwa Mazowieckiego,
• z Planem Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Pomorskiego,
• Uchwałą antysmogową
• na szczeblu lokalnym:
• z Projektem założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla gminy Puck,
• Programem Ochrony Środowiska dla Gminy Puck,
• z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego obowiązującym na terenie gminy.

Cele i zadania wyznaczone w „PGN dla Gminy Puck” są spójne z celami z zakresu ochrony środowiska wyznaczonymi w powyżej wymienionych dokumentach szczebla krajowego, regionalnego i lokalnego.

1. przydatność w uwzględnianiu aspektów środowiskowych, w szczególności w celu wspierania zrównoważonego rozwoju, oraz we wdrażaniu prawa wspólnotowego w dziedzinie ochrony środowiska

Na szczeblu prawa międzynarodowego i unijnego Polska podjęła zobowiązania zmierzające do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych w ramach tzw. pakietu klimatyczno-energetycznego UE oraz strategii Europa 2020. Opiniowany dokument wskazuje kierunki działań w dziedzinie ochrony środowiska nastawiając się przede wszystkim na zmniejszenie emisji spalin oraz zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii. Wszystkie proponowane działania kierują się zasadą zrównoważonego rozwoju. W dokumencie wskazano inwestycje, które zamierzają podjąć konkretne podmioty, aby osiągnąć zamierzony cel, który stanowi poprawa jakości powietrza

1. Powiązania z problemami dotyczącymi ochrony środowiska

Realizacja zapisów dokumentu pozwoli na poprawę stanu środowiska, zarówno poprzez podjęcie wielu różnorodnych i szeroko zakrojonych działań, nie tylko bezpośrednio sprzyjających ograniczeniu emisji gazów cieplarnianych i zanieczyszczeń, ale również tych, które wpływają na redukcję w sposób pośredni poprzez zmniejszenie zużycia paliw i energii. Ponadto celem, który zamierza się osiągnąć przy realizacji postanowień opiniowanego dokumentów jest utrwalenie pozytywnych postaw ekologicznych oraz poczucia odpowiedzialności za środowisko naturalne wśród mieszkańców gminy. Miękkie działania są skoncentrowane wokół rozwoju świadomości ekologicznej. Pod tym pojęciem należy rozumieć różnorodne działania, które zmierzają do kształtowania przyjaznych dla środowiska nawyków. Podstawą jest tu rzetelne i ciągłe przekazywanie wiedzy na temat ochrony środowiska oraz komunikowanie się władz samorządów lokalnych ze społeczeństwem na drodze podejmowanych działań inwestycyjnych.

2. Rodzaj i skalę oddziaływania na środowisko, w szczególności:
3. Prawdopodobieństwo wystąpienia, czas trwania, zasięg, częstotliwość, odwracalność oddziaływań

PGN jest spisem zamierzeń i zalecanych działań mających na celu poprawę stanu środowiska naturalnego (głownie powietrza) i poprawę jakości życia mieszkańców. W trakcie realizacji zaplanowanych przedsięwzięć mogą wystąpić szczególne aspekty oddziaływania na środowisko. Najważniejszym zagrożeniem dla środowiska związanym z realizacją PGN może być nieterminowe realizowanie zapisanych w nim działań lub też niezrealizowanie działań. Dotyczy to przede wszystkim realizacji zadań w zakresie wszystkich wskazanych powyżej celów i przypisanych im zadań. Oddziaływania na środowisko poszczególnych zadań opisanych w Planie (…) mogą być:

• pozytywne/ negatywne lub brak oddziaływania,
• bezpośrednie/ pośrednie,
• krótkoterminowe/ średnioterminowe/ długoterminowe,
• stałe/ chwilowe.

Realizacja celów i zadań zaproponowanych w PGN dla Gminy Puck, będzie polegała na wykonaniu szeregu przedsięwzięć, także inwestycyjnych, które mogą ingerować w poszczególne elementy środowiska zarówno na etapie ich realizacji, jak i eksploatacji.

1. Etap realizacji zadań

Zanieczyszczenia wód

Przy realizacji prac takich jak: budowa i modernizacja dróg, budowa instalacji odnawialnych źródeł energii, budowa sieci gazowej należy tak planować zakres prac budowlanych, aby w możliwie najwyższym stopniu zapewnić ochronę gleb, siedlisk, naturalnego ukształtowania terenu i nie zaburzać przy tym stosunków wodnych, ani nie pogarszać stanu czystości wód. Ze względu na charakter i rodzaj innych wykonywanych robót zakłada się, że realizacja planowanych działań nie zwiększy zanieczyszczenia wód powierzchniowych i podziemnych na terenie gminy Puck, ani nie wpłynie negatywnie na stosunki wodne na terenie tej gminy. Niebezpieczeństwo zanieczyszczenia wód lub gleb będzie związane z robotami budowlanymi i ziemnymi głównie na terenach przyległych do inwestycji. Może ono dotyczyć szczególnie skażeń substancjami niebezpiecznymi, użytych w procesie inwestycyjnym lub pochodzących ze sprzętu budowlanego i środków transportu. Aby temu zapobiec na etapie budowy prowadzone będą działania minimalizujące negatywne oddziaływania, które mogą wystąpić.

Zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego

Realizacja zadań przewidzianych w PGN dla Gminy Puck związanych z pracami budowlanymi oraz ziemnymi i związanym z tym użyciem ciężkiego sprzętu budowlanego, będzie charakteryzowała się lokalnym i krótkoterminowym oddziaływaniem na stan powietrza. Do zadań tych należą m.in.:

• budowa i modernizacja dróg,
• termomodernizacja budynków,
• budowa instalacji odnawialnych źródeł energii,
• budowa sieci gazowej i ciepłowniczej.

Na skutek użycia środków transportu ciężarowego oraz prowadzenia prac budowlanych możliwe jest generowanie dużych ilości pyłów, lokalne podwyższenie stężeń niektórych substancji gazowych na skutek ścierania opon i nawierzchni drogowej oraz wydzielania spalin pojazdów starszej generacji. Dotyczy to w szczególności substancji emitowanych z silników spalinowych (transport i ciężkie maszyny), prac spawalniczych (gazy i pyły), prac malarskich (lotne związki organiczne) i innych. Dokładne określenie skali oddziaływania i zasięgu występowania określonych stężeń danej substancji w celu oceny jakości powietrza według obowiązujących standardów nie jest możliwe. Z punktu widzenia prawa stosunkowo krótkotrwałe, chwilowe oddziaływanie związane z pracami budowlanymi, nie podlega normowaniu.

Hałas

W trakcie robót budowlanych i modernizacyjnych, a także podczas trwania innych przedsięwzięć inwestycyjnych wykorzystywany będzie sprzęt budowlany i środki transportu, stanowiące źródło hałasu i drgań. Emitowany hałas może oddziaływać na okolicznych mieszkańców oraz ludzi przebywających chwilowo w rejonie inwestycji, a także w obrębie dróg dojazdowych. W obszarach niezabudowanych należy liczyć się z oddziaływaniem na dzikie zwierzęta co może przyczynić się do ich migracji w inne rejony. Aby zapobiec negatywnemu oddziaływaniu urządzenia stosowane przy pracach powinny spełniać kryteria dotyczące ich wartości akustycznej, wynikające z przepisów prawa. Normy prawne obecnie obowiązujące dla urządzeń nowych mają na celu ochronę słuchu pracowników, a także osób postronnych. Spełnianie tych kryteriów nie spowoduje całkowitej eliminacji uciążliwości hałasu na terenach otaczających place budowy, należy jednak pamiętać, że proces budowlany będzie ograniczony w czasie, a po jego zakończeniu wszystkie niedogodności akustyczne ustaną. Dla ograniczenia uciążliwości akustycznych i jeśli to możliwe, prace budowlane i transportowe powinny być prowadzone tylko w porze dziennej. Na etapie organizacji prac w obrębie poszczególnych zadań istnieje możliwość wykorzystania różnych środków zapobiegawczych i ochronnych, jednak w praktyce uciążliwości przy remontach nie są zwykle podstawą do poważnych konfliktów, w sytuacji gdy osoby narażone na niedogodności mają jasno określony horyzont czasowy, w jakim prace zostaną zakończone oraz ich dokładny harmonogram.

Odpady

W związku z inwestycjami oraz działaniami o charakterze budowlano - inżynieryjnym, planowanymi na terenie Gminy Puck, należy spodziewać się wytwarzania następujących grup odpadów:

• odpady budowlane w tym szczególnie:
• odpady pochodzące z budowy, remontów, i rozbiórki dróg, mostów i infrastruktury drogowej, w tym odpady niebezpieczne (grupa 17),
• ziemia zmieszana z gruzem oraz zanieczyszczona różnymi substancjami (grupa 17),
• odpady komunalne: odpady zielone i materiał roślinny w związku z wycinką drzew i krzewów (kod: 20 02),
• odpady niebezpieczne różnego rodzaju i pochodzenia.

Powstałe w trakcie prac odpady, powinny być zagospodarowane zgodnie z ustawą z dnia 14 grudnia 2012 roku o odpadach (Dz.U.2022 poz.699 ze zm.), przekazywane w pierwszej kolejności do odzysku lub w przypadku braku takiej możliwości przekazywane do unieszkodliwienia. W przypadku odpadów niebezpiecznych każdy rodzaj odpadów powinien być gromadzony i przechowywany oddzielnie w warunkach uniemożliwiających przedostanie się do środowiska naturalnego i chroniony przed działaniem czynników zewnętrznych. Transport tych odpadów z miejsc ich powstawania do miejsc odzysku lub unieszkodliwiania szczególnie w przypadku wyrobów azbestowych, powinien się odbywać z zachowaniem przepisów obowiązujących w tej kwestii.

Powierzchnia ziemi i gleby

Bezpośrednie, negatywne oddziaływanie na powierzchnię ziemi może mieć miejsce w czasie modernizacji dróg, czy budowie sieci gazowej, termomodernizacji budynków lub budowie instalacji OZE. Negatywne skutki zostaną wyeliminowane po zakończeniu prac, a w perspektywie długoterminowej działania te przyniosą korzyści dla stanu powierzchni ziemi.

Krajobraz

Negatywny wpływ na krajobraz również może mieć miejsce w czasie budowy dróg, sieci gazowej, termomodernizacji budynków lub budowie instalacji OZE. Po zakończeniu robót budowlanych, oddziaływanie zostanie wyeliminowane. Będzie to więc oddziaływanie krótkotrwałe.

1. Etap eksploatacji

Zanieczyszczenia wód

Zanieczyszczenia zasobów wodnych ekosystemów mogą wystąpić wzdłuż szlaków komunikacyjnych i dróg. W takich przypadkach głównym źródłem zanieczyszczeń są spływy z drogi substancji chemicznych stosowanych przy ich utrzymaniu, ścieki wytwarzane w obiektach obsługi pasażerów, wycieki z pojazdów, a także wytwarzane odpady związane z eksploatacją, np. zmiotki z oczyszczania ulic, odpady z koszy przy miejscach postojowych, lecz także „dzikie wysypiska” oraz odpady i wycieki powstałe w wyniku  wypadków i kolizji drogowych.

Zadania wyznaczone w PGN przyczynią się do poprawy jakości powietrza, a pośrednio również innych komponentów środowiska, w tym wód.

Stan powietrza atmosferycznego

W poniższej tabeli przedstawiono klasyfikację strefy pomorskiej z uwzględnieniem kryteriów określonych w celu ochrony zdrowia. Prowadzona ocena ma na celu monitorowanie zmian jakości powietrza i ma być podstawą do podjęcia działań powodujących zmniejszenia stężeń zanieczyszczeń w powietrzu przynajmniej do poziomu stężenia dopuszczalnego na terenie kraju w określonym terminie. W tabeli poniżej przedstawione zostały dane za rok 2021.Na

Tabela 1. Klasyfikacja strefy pomorskiej z uwzględnieniem kryteriów określonych w celu ochrony zdrowia dla strefy pomorskiej na rok 2021

Źródło: Roczna ocena jakości powietrza w województwie pomorskim za rok 2021

Na obszarze strefy pomorskiej w ostatnich latach występuje niski poziom zanieczyszczenia powietrza (poniżej dopuszczalnych norm) dla następujących substancji: dwutlenek siarki, dwutlenek azotu, benzen, arsen, tlenek węgla oraz pył PM2,5 oraz pył PM10. Klasyfikacji stężeń ozonu ze względu na ochronę zdrowia dokonano w dwóch kategoriach: dotrzymania poziomu docelowego oraz dotrzymania poziomu długoterminowego. W rocznej ocenie jakości powietrza za 2021 r. strefę pomorską, wg kryteriów ochrony zdrowia w odniesieniu do poziomu docelowego dla ozonu zaliczono do klasy A. Ze względu na niedotrzymanie poziomu celu długoterminowego dla ozonu strefę pomorską zaliczono do klasy D2. Poziomy stężeń ozonu monitorowane były na 8 stanowiskach w województwie. Pomiary ze wszystkich stanowisk zostały wykorzystane do określenia poziomu docelowego i poziomu celu długoterminowego, ponieważ spełniały kryteria kompletności. Na wszystkich stanowiskach pomiarowych zlokalizowanych w woj. pomorskim dotrzymana była dopuszczalna ilość dni z przekroczeniem wartości stężenia 120 µg/m³ dla maksimum z 8-godzinnych średnich kroczących ozonu uśredniona dla trzech lat (2019-2021). Na siedmiu stanowiskach pomiarowych odnotowano dni
z przekroczeniem wartości 120 μg/m³, stąd też oceniono, że cały obszar województwa nie spełnia wymagań określonych dla dotrzymania poziomu celu długoterminowego. Przy sporządzaniu rocznej oceny jakości powietrza na terenie województwa pomorskiego za 2021 r. wykorzystano wyniki pomiarów ze stacji monitoringu jakości powietrza działających w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska. Na terenie województwa funkcjonowało ogółem 16 stacji pomiarowych. Pomiary realizowane były przez:

• Główny Inspektorat Ochrony Środowiska – w ramach ogólnopolskiego systemu monitoringu jakości powietrza – 9 stacji pomiarowych,
• Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowy Instytut Badawczy – monitoring jakości powietrza dla potrzeb programów EMEP na 1 stacji,
• Fundacja ARMAG - monitoring jakości powietrza na 1 stacji.

Na stacjach prowadzone były pomiary ciągłe z zastosowaniem mierników automatycznych, pomiary manualne prowadzone codziennie (jeśli metodą referencyjną jest metoda manualna) oraz w odniesieniu do As, Cd, Ni i B(a)P pomiary manualne prowadzone w sposób systematyczny odpowiednio do metodyk referencyjnych. Podstawę oceny stanowiły serie pomiarowe ze stacji monitoringu powietrza spełniające wymagania dotyczące jakości danych. Wymagania te dotyczą liczby ważnych danych pomiarowych, pokrycia pomiarami roku objętego oceną oraz niepewności pomiaru. Niespełnienie tych wymagań przez serię pomiarową na określonym stanowisku oznacza konieczność odrzucenia serii i niewykorzystanie jej w ocenie.

             W sezonie letnim na terenie całego kraju rejestrowany jest wzrost stężeń ozonu, spowodowany obecnością w atmosferze jego prekursorów oraz w dużej mierze warunkami meteorologicznymi. Przekroczenia poziomu celu długoterminowego ozonu określonego dla kryterium ochrony zdrowia stwierdzono we wszystkich stacjach pomiarowych w województwie i aglomeracji.

             Jedną z podstaw wykonania oceny były również wyniki matematycznego modelowania przemian
i transportu substancji w powietrzu, wykonanego w Instytucie Ochrony Środowiska – Państwowym Instytucie Badawczym finansowanego ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Bezpośrednio w ocenie dla wybranych zanieczyszczeń wykorzystano dostarczone przez IOŚ-PIB informacje i dane w postaci map, wektorowych warstw przestrzennych oraz opracowania „Analiza wyników modelowania na potrzeby oceny jakości powietrza w Polsce w roku 2019”. Wszystkie dane wykorzystane w ocenie rocznej są gromadzone w systemie JPOAT2.0, dzięki któremu jest możliwe wykonywanie złożonych analiz i przetwarzanie danych.

Należy zaznaczyć, że w/w przekroczenia są dla całej strefy pomorskiej a nie dla samej Gminy Stary Targ. W związku z utrzymującą się falą upałów i napływem powietrza z południa obserwuje się wysokie stężenia ozonu w powietrzu przekraczające poziom długoterminowy. Ozon tworzy się przy powierzchni ziemi w szczególności okresach wysokich temperatur, w wysokim nasłonecznieniu, przy obecności innych substancji i negatywnie oddziałuje na zdrowie ludzi. W związku z obserwowanymi wysokimi stężeniami ozonu w powietrzu w celu zmniejszenia narażenia na jego szkodliwe działanie zaleca się ograniczenie przebywania poza budynkami.

Ocena jakości powietrza pod kątem ochrony roślin w roku 2020 wykazała przekroczenia dopuszczalnych stężeń określających poziom celu długoterminowego dla ozonu (wartość wskaźnika dla roku 2020 przekroczyła 6 000 µg/m³ x h), przez co strefę zaliczono do klasy D2.

Tabela 2. Klasyfikacja z uwzględnieniem parametrów kryterialnych określonych dla SO₂, NO_x oraz O₃ pod kątem ochrony roślin za rok 2021

Źródło: Roczna ocena jakości powietrza w województwie pomorskim za rok 2021

Po przeglądzie i analizie danych monitoringowych ze stacji pomiarowych w województwie pomorskim
w 2020 roku nie odnotowano przekroczenia poziomów dopuszczalnych i docelowych substancji w powietrzu.
Dla współczynnika AOT40 został dotrzymany poziom celu długoterminowego dla obu stacji na których były prowadzone pomiary. W roku 2021 nie zarejestrowano na stacjach pomiarowych żadnych przekroczeń pod względem ochrony roślin. Natomiast strefę sklasyfikowano jako D2 pod kątem przekroczeń poziomu celu długoterminowego ze względu na wyniki modelowania.

W wyniku prac budowlanych oraz modernizacyjnych zarówno istniejące, jak i nowo powstałe inwestycje będą charakteryzowały się lepszymi parametrami. Budynki po wymianie źródeł ciepłą, będą miały mniejsze straty ciepła, a tym samym obniży się zapotrzebowanie na paliwa opałowe. Montaż odnawialnych źródeł energii przyczyni się do zmniejszenia zużycia energii wytwarzanej z źródeł konwencjonalnych. W konsekwencji tych działań wielkość emisji szkodliwych związków zmniejszy się, poprawi się jakość powietrza, a w szczególności w przyziemnej warstwie atmosfery, w strefie przebywania ludzi. W wyniku modernizacji i budowy dróg, poprawi się płynność ruchu, a tym samym zmniejszy się jednocześnie ilość wytwarzanych spalin i pyłów.

Przy ochronnie powietrza atmosferycznego ważna jest także edukacja ekologiczna, informująca i przekonująca mieszkańców gminy o szkodliwości i skutkach spalania odpadów w paleniskach domowych oraz opalania domostw wysokoemisyjnymi paliwami. Znacząca poprawa warunków sanitarnych powietrza zostanie osiągnięta dzięki przedsięwzięciom związanym z przejściem na paliwa opałowe lepszej jakości lub paliwa „ekologiczne”, generujące mniejszą ilość zanieczyszczeń i związków do powietrza.

Realizacja szeregu wyżej wymienionych zadań, wyznaczonych w PGN (…) będzie miała istotny wpływ na poprawę stanu powietrza na terenie Gminy Puck.

Hałas

W wyniku realizacji zadań zawartych w Programie Ochrony Środowiska należy spodziewać się zmniejszenia poziomu hałasu na skutek:

• zwiększenia płynności ruchu pojazdów, poprzez reorganizację ruchu kołowego oraz poprawę nawierzchni dróg oraz budowę nowych ulic,
• urządzenia i zabiegów pielęgnacyjnych w obrębie terenów zieleni jako naturalnej bariery chroniącej przed hałasem,

Poprawa stanu akustycznego na terenie gminy powinna pośrednio wpłynąć na poprawę warunków życia mieszkańców, zwiększenie poczucia bezpieczeństwa oraz atrakcyjność inwestycyjną tego terenu.

Powierzchnia ziemi i gleby

Realizacja zadań takich jak ochrona gleb przed degradacją oraz właściwe zagospodarowanie terenów przyczyni się do poprawy stanu powierzchni ziemi i gleb.

Krajobraz

Realizacja zadań takich jak utrzymanie czystości na terenach rekreacji turystycznej, likwidacja dzikich wysypisk odpadów czy utrzymanie terenów zieleni przyczyni się do poprawy walorów krajobrazowych na terenie gminy. 

1. Prawdopodobieństwo wystąpienia oddziaływań skumulowanych lub transgranicznych

Nie przewiduje się wystąpienia oddziaływań o charakterze transgranicznym lub skumulowanym. Należy stwierdzić, że realizacja założeń zawartych w „Programie Ochrony dla Gminy Stary Targ na lata 2023-2026 z perspektywą na lata 2027 - 2030” będzie miała pozytywny wpływ na środowisko naturalne oraz na zdrowie ludzi. Działania ujęte w Programie (…) wpłyną również na polepszenie standardu wypoczynku turystów oraz jakość życia mieszkańców. Polepszeniu ulegną również warunki estetyczne krajobrazu gminy.

1. Prawdopodobieństwo wystąpienia ryzyka dla zdrowia ludzi lub zagrożenie dla środowiska

Ponieważ elementem oddziaływania na środowisko jest także oddziaływanie na zdrowie ludzi, należy zauważyć, że realizacja założeń zawartych w Programie (…) na etapie ich realizacji będzie wiązała się z pewnym oddziaływaniem na zdrowie ludzkie. Charakteryzować się ono będzie emisją zanieczyszczeń do powietrza, związanych ze zwiększonym ruchem kołowym pojazdów, pracami budowlano - remontowymi (budowa i modernizacja dróg, budowa sieci wodociągowej, modernizacja oczyszczalni ścieków). Mieszkańcy na etapie realizacji zadań będą narażeni na emisję pyłów, spalin i hałasu, które będą się przemieszczać wraz z kierunkiem robót. Emisje będą ustępować po ich zakończeniu.

Oprócz problemu zanieczyszczeń pojawiają się również kwestie bezpieczeństwa. Prace budowlane związane z budową sieci wodociągowej, kanalizacyjnej czy rozbudową infrastruktury drogowej, mogą stanowić zagrożenie dla ruchu pojazdów oraz ruchu pieszego. W związku z podejmowanymi działaniami sugeruje się poinformowanie społeczeństwa o planowanych pracach z odpowiednim wyprzedzeniem czasowym wraz ze wskazaniem terminu zakończenia realizacji inwestycji. Pozwoli to mieszkańcom przygotować się na ewentualne uciążliwości i zwiększy ich ostrożność. Ponadto, prace najbardziej uciążliwe nie powinny odbywać się we wczesnych godzinach porannych, wieczornych oraz nocnych, by nadmiernie nie ingerować w życie mieszkańców.

1. Cechy obszaru objętego oddziaływaniem na środowisko, w szczególności:

• Obszary o szczególnych właściwościach naturalnych lub posiadające znaczenie dla dziedzictwa kulturowego, wrażliwe na oddziaływania, istniejące przekroczenia standardów jakości środowiska lub intensywne wykorzystanie terenu

Na terenie gminy brak terenów o szczególnych właściwościach, spełniających wymagania powyższego punktu. Wszystkie działania przewidziane Programie Ochrony Środowiska mają na celu poprawę stanu środowiska przyrodniczego i ochronę zdrowia ludzi. Mają one sprzyjać przestrzeganiu standardów jakości środowiska oraz zapobiegać jego nadmiernemu wykorzystaniu.

• Formy ochrony przyrody w rozumieniu ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody oraz obszary podlegające ochronie zgodnie z prawem międzynarodowym

Obszar Gminy Stary Targ objęty jest ochroną prawną wynikającą z ustawy o ochronie przyrody. Ochrona przyrody oznacza ochronę wartości ekologicznych, naukowych, dydaktycznych, estetycznych oraz cech stanowiących o tożsamości przyrodniczej regionu. Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia  16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U. z 2021 r., poz. 916 ze zm.) elementami środowiska objętymi ochroną na podstawie
w/w ustawy są następujące formy ochrony przyrody:

• parki narodowe,
• rezerwaty przyrody,
• parki krajobrazowe,
• obszary chronionego krajobrazu,
• obszary Natura 2000,
• pomniki przyrody,
• stanowiska dokumentacyjne,
• użytki ekologiczne,
• zespoły przyrodniczo – krajobrazowe,
• ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów.

             Obszar Gminy Stary Targ zlokalizowany jest w granicach Krainy Bałtyckiej (I) Mezoregionu Żuław Wiślanych (I.20). Powierzchnia ogólna mezoregionu wynosi 2067 km², z czego lasy i ekosystemy seminaturalne zajmują 1%. Płaski teren tego mezoregionu poprzecinany jest gęstą siecią kanałów. Nad jeziorem Drużno znajduje się najniżej położony obszar Polski – 1,8m p.p.m. Występują tu krajobrazy naturalne deltowe – akumulacyjne oraz równin bagiennych – akumulacyjne. Powierzchnie pokrywają holoceńskie piaski, żwiry, mady rzeczne, torfy i namuły z niewielkimi płatami piasków, mułków, iłów i gytii jeziornych. Krajobraz roślinny tego terenu to łęgi jesionowo – wiązowe. Występuje tu najniższa lesistość w kraju i wynosi 1%. Lasy tworzą tutaj bardzo małe kompleksy, zajmują ok. 19 km² z czego 89% jest pod zarządem RDLP w Gdański (nadleśnictwa Gdańsk, Kolbudy, Starogard, Elbląg oraz Kwidzyn.

System powiązań przyrodniczych i obszary Natura 2000

             W ramach sieci Natura 2000 na terenie Gminy Stary Targ nie występują obszary specjalnej ochrony ptaków oraz specjalne obszary ochrony siedlisk, na których obowiązują ochronne regulacje prawne.

Na terenie Gminy Stary Targ funkcjonują inne formy ochrony przyrody utworzone z uwagi na wielką różnorodność cennych przyrodniczo obszarów i obiektów. Umiejscowienie Obszarów Chronionego Krajobrazu w Gminie Stary Targ przedstawia poniższy rysunek. W granicach gminy znajduje się Obszar Chronionego Krajobrazu Jeziora Dzierzgoń. Powierzchnia obszaru wynosi 5 630 ha. W obrębie Gminy Mikołajki Pomorskie obejmuje rejon jeziora Balewskiego, a w Gminie Stary Targ obszar pomiędzy miejscowościami Stary Targ, Waplewo i Krasna Łąka. Obszar utworzono w dniu 26.04.1985 r. uchwałą WRN w Elblągu nr VI/51/85 dla ochrony walorów krajobrazowych. Elementami krajobrazotwórczymi tego obszaru są niecki jezior rynnowych: Dzierzgoń i Balewskie wraz z terenami przyjeziornymi oraz dwa kompleksy leśne: las mieszany świeży, miejscami las wilgotny i ols.

Rysunek 1 Obszary Chronionego Krajobrazu na terenie Gminy Stary Targ

Źródło: opracowanie własne

Pomniki przyrody - zasoby przyrody objęte ochroną prawną

Pomniki przyrody są ważne nie tylko z powodu ochrony bioróżnorodności, ale także spełniają ważną funkcję społeczną w edukacji ekologicznej. Liczba drzew objętych ochroną będzie systematycznie się zmniejszać z powodu zniszczeniu przez wichury lub obumieranie. W związku z powyższym obiekty takie powinny być stale monitorowane i objęte specjalną pielęgnacją, która umożliwi jak najdłuższą egzystencję. Wykaz wszystkich pomników przyrody na terenie Gminy Stary Targ przedstawiono w poniższej tabeli.

Tabela 3. Pomniki przyrody zlokalizowane na terenie Gminy Stary Targ

Źródło: dane Urzędu Gminy Stary Targ

Lasy

Na terenie Gminy Stary Targ lesistość jest niska. Według danych GUS z 2021 r. lasy zajmują powierzchnię ogólną 1 533,79 ha. Wskaźnik lesistości dla omawianego obszaru wynosi 10,7%. Gmina Stary Targ znajduje się w dużej większości w zasięgu Nadleśnictwa Kwidzyn. Niewielki obszar północnej części gminy należy do Nadleśnictwa Elbląg. Powierzchnia gruntów w zarządzie nadleśnictwa Kwidzyń na terenie gminy w roku 2017 wynosiła 1197,0105 ha, w roku 2021 wynosiła 1232,9049 ha.

Rysunek 2 Nadleśnictwa w obrębie Gminy Stary Targ

Źródło: opracowanie własne

Tabela 4. Typy siedliskowe lasów na terenie Gminy Stary Targ

Źródło: Nadleśnictwo Kwidzyn

Głównym gatunkiem lasotwórczym w Nadleśnictwie Kwidzyn jest sosna zwyczajna Pinus sylvestris stanowi aż 69,9 %. Duże znaczenie gospodarcze ma także buk, dąb i brzoza. Dominującymi siedliskami leśnymi są las mieszany świeży, las świeży oraz bór mieszany świeży.

Tabela 5. Struktura gatunkowa lasów w zarządzie PGL LP na terenie Gminy Stary Targ

Źródło: Nadleśnictwo Kwidzyn

Strukturę gruntów leśnych na terenie gminy przedstawiono w poniższej tabeli.

Tabela 6. Struktura gruntów leśnych na terenie Gminy Stary Targ

Źródło: GUS

Tabela 7. Struktura wiekowa drzewostanów w zarządzie PGL LP na terenie Gminy Stary Targ

Źródło: Nadleśnictwo Kwidzyn

   Na terenie Gminy Stary Targ zagrożeniem dla zasobów leśnych są:

• czynniki naturalne abiotyczne - obniżanie poziomu wód gruntowych, susze, wiatr i mróz,
• czynniki naturalne biotyczne - owady fitofagiczne, grzyby pasożytnicze, zwierzyna leśna,
• czynniki pochodzenia antropogenicznego - zanieczyszczenie powietrza, zanieczyszczenie wód, gospodarka odpadami (dzikie wysypiska), zagrożenia pożarowe, zmiana leśnego użytkowania terenu na inne formy, zaśmiecanie terenów leśnych.

Ważną zasadą ochrony lasu jest wymóg minimalizacji szkód ekologicznych, które mogą wystąpić
na skutek wykonywanych zabiegów. Celem ochrony lasu przed szkodnikami i patogenami chorobotwórczymi nie jest całkowite ich wyniszczenie, lecz ograniczenie występowania tych organizmów do poziomu niepowodującego szkód gospodarczo znośnych. Stosowane zabiegi powinny zapewniać stan równowagi i możliwie swobodny przebieg procesów ekologicznych w biocenozie.

             Szkody od zwierzyny płowej w formie zgryzania upraw lub spałowania młodników są gospodarczo znośne. Głównymi sprawcami są sarny i jelenie. Na terenie nadleśnictwa występują również szkody spowodowane działalnością bobrów, wynikiem czego jest podtapianie drzewostanów.

Korytarze ekologiczne

Przez teren Gminy Stary Targ nie przebiega korytarz ekologiczny. Najbliższy korytarz ekologiczny (Korytarz ekologiczny Doliny Wisły), występuje na terenie powiatu sztumskiego.

WÓJT GMINY STARY TARG

Mgr inż. Wiesław Kaźmierski